Historia
Pierwszymi znanymi właścicielami Krasnobrodu byli Lipscy. W ciągu wieków zmieniali się właściciele miejscowości: Leszczyńscy, Zamoyscy, Tarnowscy, Jackowscy, a od 1880 r. Fudakowscy. Z powodu dużego oddalenia od głównych szlaków handlowych oraz nieurodzajnych, piaszczystych gleb nigdy nie stanowił dużego i zamożnego ośrodka miejskiego[6].
Do czasów II wojny światowej, struktura etniczno-wyznaniowa miasta była zróżnicowana. W 2 poł. XIX w. społeczność współtworzyli głównie Polacy (katolicy) oraz Żydzi, którzy zaczęli się osiedlać już w 2 poł. XVI w. Niewielki odsetek ludności miasta i okolicznych miejscowości stanowili Rusini[7].
Parafia rzymskokatolicka została erygowana prawdopodobnie w II poł. XVI wieku. W 1595 r. świątynię parafialną przejęli kalwini na skutek przejścia na to wyznanie właścicieli miasta, Leszczyńskich. W 1647 r. miejscowość przeszła na własność Zamoyskich i sytuacja religijna uległa zmianie. W miejscu objawień Matki Bożej, w latach: 1648-64, postawiono kościół. Wojewoda sandomierski Jan Zamoyski, 23 listopada 1664 r., wystawił dokument będący podstawą do założenia klasztoru dominikańskiego w Krasnobrodzie.
Miasto mocno ucierpiało w czasie powstania Chmielnickiego. W drugiej połowie XVII w. Krasnobród kilkakrotnie plądrowali Tatarzy. Podczas jednego z najazdów miejscowość spłonęła, a wraz z nią okazały kościół drewniany. W 1763 r. król August III na nowo nadał Krasnobrodowi prawa miejskie.
W wyniku pierwszego rozbioru Polski w 1772 r. Krasnobród wszedł w skład zaboru austriackiego, a w 1809 r. do departamentu lubelskiego Księstwa Warszawskiego. Po kongresie wiedeńskim wszedł w skład obwodu zamojskiego Królestwa Polskiego.
24 marca 1863 pod miastem miała miejsce bitwa oddziałów Marcina Borelowskiego z wojskiem rosyjskim mjr Ogalina. Upamiętnia ten fakt Pomnik Powstańców Styczniowych, znajdujący się na miejscowym cmentarzu. Za udział w powstaniu Krasnobród utracił prawa miejskie.
Pomnik Powstańców styczniowych z 1863 roku
Na przełomie XVIII i XIX w. Krasnobród stał się ośrodkiem garncarstwa i meblarstwa. Produkowano tu gonty, kafle porcelanowe, patyczki do zapałek oraz tzw. „skrzynie krasnobrodzkie”. Pod koniec XIX w. Krasnobród stał się znany dzięki jednemu z pierwszych w Europie sanatoriów przeciwgruźliczych, założonemu przez dr Alfreda Rose, w którym gruźlicę leczono kumysem, jednakże brak dobrych połączeń komunikacyjnych przyczynił się do upadku placówki.
Podczas I wojny światowej, w czerwcu 1915 roku, bili się tu Rosjanie z Austriakami. Polegli żołnierze spoczywają na miejscowym cmentarzu.
Osobny artykuł: Bitwa pod Krasnobrodem (1939).
W kampanii wrześniowej miejsce potyczek cofających się armii polskich z Niemcami. Na miejscowym cmentarzu leży 500 poległych żołnierzy polskich. W zabudowaniach klasztoru mieścił się szpital dla żołnierzy polskich i niemieckich. 23 września 1939 miała tu miejsce szarża 25 Pułku Ułanów Wielkopolskich podpułkownika Stachlewskiego, którzy w okolicy Kaplicy “Na Wodzie” stoczyli zwycięską bitwę z kawalerią niemiecką, opanowując miasteczko (to prawdopodobnie arena ostatniej bitwy między oddziałami konnymi w historii II wojny światowej). Przez pewien czas Krasnobród był okupowany przez wojska sowieckie.
Podczas okupacji okolica była terenem działań oddziałów partyzanckich AK i BCh. Działał tu również oddział Gwardii Ludowej im. Kotowskiego składający się w większości ze zbiegłych z obozów jenieckich żołnierzy radzieckich. Oddział dowodzony był przez Michaiła Atamanowa ps. “Miszka Tatar”. Oddział ten 16 maja 1943 roku zaatakował tartak w Krasnobrodzie i zniszczył stację kolejową[8]. Krasnobród został spacyfikowany w lutym i marcu 1943[9] a wysiedlony przez Niemców 5 lipca 1943 roku. Miejscowa ludność żydowska została wymordowana w 1942 roku[10], bądź też wcześniej uciekła do ZSRR. Krasnobród został zdobyty przez Armię Czerwoną 22 VII 1944 roku.
